والیبال یک ورزش گروهی است[۱][۲] که در آن بازیکنان در دو تیم شش نفره، در دو سوی توری قرار می‌گیرند و تلاش می کنند تا بر پایهٔ قوانین بازی، توپ را از روی تور در زمین تیم مقابل فرود آورند. طول زمین والیبال ۱۸ متر و عرض آن ۹ متر است. هر تیمی که بتواند ۳ ست از بازی را ببرد برنده است. هر ست ۲۵ امتیاز است و در صورت برابری تیم‌ها پس از ست چهارم، بازی به ست پنجم کشیده می‌شود که ۱۵ امتیاز است.[۳][۴]
والیبال در سال۱۸۹۵ توسط ویلیام مورگان در ایالات متحده آمریکا ابداع شد و به‌سرعت در همه کشورهای جهان فراگیر شد؛ به‌طوری‌که در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۶۰ برای نخستین‌بار در برنامهٔ بازی‌های المپیک قرار گرفت و امروزه در سراسر جهان بازی می‌شود. این رشته تقریباً برای تمام گروه‌های سنی مناسب است و وسایل بازی شامل توپ و تور است. امروزه بیش از ۸۰۰ میلیون بازیکن والیبال در سراسر جهان وجود دارند که ۴۶ میلیون تن از آنان از ایالات متحده آمریکا هستند.[۵] بر پایهٔ اطلاعات کمیته المپیک، والیبال بالاتر از فوتبال، تنیس و دیگر ورزش‌ها محبوب‌ترین ورزش بازی‌های المپیک است. والیبال قهرمانی جهان قدیمی‌ترین و مهم‌ترین رویداد والیبال پس از بازی‌های المپیک است که هر چهار سال یک‌بار با شرکت تیم‌های ملی والیبال مردان و زنان برتر دنیا در یکی از کشورهای جهان برگزار می‌شود. افزون بر این، جام جهانی، لیگ ملت‌ها و جام بزرگ قهرمانان جهان به‌ترتیب به‌نام‌ترین تورنمنت‌های والیبال در جهان هستند. لیگ‌های پرشماری از جمله لیگ سری آ، سوپر لیگا سری آ، سوپر لیگ، پرو آ و پلاس لیگا در کشورهای گوناگون به‌وجود آمده‌اند که جزو مسابقات داخلی آن کشور شمرده می‌شوند.
بازی والیبال، در اصل به نام مینتونت، در سال ۱۸۹۵ توسط ویلیام مورگان پس از گذشت چهار سال از اختراع بسکتبال، ابداع شد. مورگان فارغ‌التحصیل کالج اسپرینگفیلد ماساچوست، والیبال را با ترکیبی از بسکتبال، بیس بال، تنیس و هندبال طراحی کرد. اولین تور والیبال، که قرض گرفته‌شده از ورزش تنیس بود، فقط کمتر از ۱ متر (۳ فوت) ارتفاع داشت.[۵] در ۷ ژوئیه ۱۸۹۶ (میلادی)، اولین بازی رقابتی والیبال انجام شد.[۹] کارگران انجمن مسیحیان مردان جوان، بازی را از هولیوک، ماساچوست به مدارس میسیونری آمریکا در آسیا بردند. والیبال به سرعت در آسیا به ورزش بسیار محبوب تبدیل شد و به‌عنوان ورزشی از بازی‌های شرقی در اوایل سال ۱۹۱۳ (میلادی) تبدیل شد. والیبال همچنین در روسیه نیز محبوب شد. هنگامی که رقابت‌های بین‌المللی به‌طور منظم در سال ۱۹۵۰ آغاز شد، روسیه تیم برجسته‌ای از این رقابت‌ها بود. در طول جنگ جهانی اول، نیروهای ایالات متحده، والیبال را به اروپا معرفی کردند.[۹]
در سال ۱۹۱۶، انجمن مسیحیان مردان جوان که دانش‌آموزان کالج اسپرینگفیلد ماساچوست بودند، موفق به القای انجمن ورزشی قدرتمندی در دانشگاه شدند که به انتشار قوانین و مجموعه‌ای از مقالات مرتبط با والیبال می‌پرداخت، و کمک قابل توجهی به رشد سریع والیبال در میان دانشجویان جوان دانشگاه می‌کرد. در سال ۱۹۱۸، تعداد بازیکنان هر تیم از نه نفر به شش نفر محدود شد، و همچنین در سال ۱۹۲۲، تعداد مجاز برای بازی با توپ در طرف به حداکثر سه عدد تغییر کرد.[۹][۱۰] در طول سال‌های بعد مشخص شد که قوانین استاندارد برای مسابقات بازی مورد نیاز است، و در نتیجه در سال ۱۹۲۸ (میلادی) سازمان انجمن والیبال ایالات متحده تشکیل شد. تا اوایل ۱۹۳۰ (میلادی)، والیبال بیشتر یک بازی برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح و سرگرمی بود، و فقط چند فعالیت در محدودهٔ رقابت‌های بین‌المللی وجود داشت. همچنین قوانین مختلفی از این بازی در قسمت‌های مختلف جهان وجود داشت. با این حال، بسیاری از کشورها در مسابقات قهرمانی ملی به رقابت با یکدیگر می‌پرداختند (به‌عنوان مثال در شرق اروپا که بازی به سطح استاندارد قابل توجهی رسیده بود).[۱۰]
دو سال بعد از ایجاد سازمان انجمن والیبال که بعدها به والیبال آمریکا تغییر نام کرد، اولین بازی والیبال ساحلی دو نفره در جهان برگزار شد؛ که باعث به وجود آمدن انجمن والیبال ساحلی در سال ۱۹۶۵ (میلادی) در کالیفرنیا شد. قبل از آن، در سال ۱۹۴۷ (میلادی) فدراسیون بین‌المللی والیبال یا به اختصار اف‌آی‌وی‌بی تأسیس شد. بازیکنان حرفه‌ای نیز تحت نظارت والیبال حرفه‌ای آمریکا در سال ۱۹۸۳ (میلادی) درآمدند. در طول بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۴، ورزشکاران مرد و زن آمریکایی مدال طلا و نقره مسابقات والیبال داخل سالنی را کسب کردند. سپس در سال ۱۹۹۶ (میلادی)، والیبال ساحلی دو نفره رسماً وارد بازی‌های المپیک شد.[۵][۹]
خطاهای والیبال
- در هنگام زدن سرویس، اگر پای بازیکن روی خط قرار گیرد، خطا محسوب می‌شود.
- اگر در هنگام زدن اسپک یا دفاع یا دادن پاس، پای بازیکن به‌طور کامل از خط وسط زمین عبور کند، خطا محسوب می‌شود.
- برخورد بازیکن به7 سانت بالای تور والیبال به هر شکل، خطا محسوب می‌شود
- اگر هنگام پاس دادن، دریافت توپ، اسپک زدن یا ردن کردن توپ به سمت زمین مخالف، توپ از یک دست یا هر دو دست با مکث رها شود، خطا است (حمل توپ تلقی می‌شود). همچنین اگر منطقه توپ شناور به هنگام اسپک با مکث و کنترل تعویض شود خطا است (حمل توپ تلقی می‌شود).
- آنتن موجود در طرفین بالای تور، محدوده تور را مشخص می‌کند و اگر توپ به آنتن بالای تور یا خط فرضی ادامه آنتن برخورد کند خطا می‌باشد و توپ برای سرویس زدن به تیم مقابل داده می‌شود.
- توپ سرویس، دفاع روی تور ندارد، مگر اینکه توپ سرویس در نقطه‌ای پایین‌تر از نوار سفید رنگ بالای تور که هفت سانتی‌متر است، دریافت شود.
- اگر توپ از روی تور رد شده باشد رد محسوب می‌شود و برخورد دست به توپ خطا است. (به عنوان مثال توپ از لبه تور جدا شده در زمین تیم الف باشد و بازیکن تیم ب به توپ ضربه بزند یا آن را لمس کند).
- زننده سرویس پس از سوت داور ۸ ثانیه فرصت دارد سرویس بزند. در غیر این صورت و اتلاف وقت، خطای ۸ ثانیه محسوب می‌شود.
- اگر یک بازیکن، دوبارِ پی در پی به توپ ضربه بزند خطای دو ضرب محسوب می‌شود.
- اگر تیمی بیش از سه بار به توپ ضربه بزند، خطای چهار ضرب محسوب می‌شود.
- اگر بدون جدا شدن توپ از دست، سرویس زده شود، خطا محسوب می‌شود. به این معنی که ابتدا باید توپ از دست جدا شود و سپس به آن ضربه زده شود.
- بستن مسیر دید تیم دریافت‌کننده سرویس، از سوی بازیکنان تیم زننده سرویس، غیرقانونی است و خطا محسوب می‌شود. (بازیکنان تنها مجاز به بالا آوردن دست‌ها تا حدود قد خود هستند)
زمین والیبال
بر پایه قوانینی که توسط فدراسیون بین‌المللی والیبال نوشته شده‌است، زمین بازی والیبال باید مستطیلی شکل، و طول آن ۱۸ متر (۶۰ فوت) و عرض آن ۹ متر (۳۰ فوت) باشد. خط وسط که در مرکز آن قرار دارد، زمین را به دو قسمت ۹ متری تقسیم می‌کند، و همچنین در ۳ متری از هر طرف آن، خط حمله یا خط پایان قرار دارد. تور والیبال نیز به‌طور مستقیم بالای خط مرکز، و ارتفاع آن ۲٫۴۳ متر (۸ فوت) برای مردان، و۲/۲۴ متر (۷ فوت و ۴ اینچ) برای زنان است. در استانداردهای والیبال، حاشیه‌های زمین حداقل باید ۱٫۷۵ متر در هر طرف با خط زمین فاصله داشته باشد. سقف سالن نیز باید فضای بازی عاری از هرگونه موانع به ارتفاع ۷ متر (۲۳ فوت) از کف زمین باشد. تمام خط‌های کشیده شده در زمین بازی ننکته‌های مهم در والیبال
- در موقع زدن سرویس پای شما نباید روی خط باشد.
- در موقع زدن سرویس نباید جسم شما از موازات عرض زمین والیبال خارج شود.
- در هنگام بازی دست یا بدن شما نباید با تور برخوردی داشته باشد.
- اگر توپ به آنتن برخورد کند خطای آنتن است.
- اگر توپ از بیرون از آنتن وارد زمین مقابل (یا بر عکس) شود خطای اوت است.
- تا زدن سرویس بازیکنان نباید بیرون از زمین باشند.
- بیشتر از ۶ نفر نباید داخل زمین باشند.
- زمانی که توپ در زمین شماست، حداکثر ضربات ۳ تا است (دفاع کردن توپ جزو ضرب در زمین شما نیست).
- هنگام بازی اگر پای شما به‌طور کامل داخل زمین حریف باشد خطا محسوب می‌شود.
“وقتی دلتان می‌خواهد تسلیم شود، بدنتان هنوز به دنبال پیروزی است. ادامه دهید!”
